Fehlleistungen

Sigmund Freud tarafından kullanılmaya başlanmış psikanaliz terimi, Türkçesi edim hatası. Size bu yazımda psikanalizin temel terimlerinden biri olan fehlleistung'tan bahsedeceğim.

Sigmund Freud, psikanalizin kurucularından biridir. yirminci yüzyılın başında Avusturya'da ve Almanya'nın bazı yerlerinde önemli çalışmalar yaptı. Başka bir yazımda psikanaliz hakkında bilgi vereceğim ve kişisel görüşlerimi ekleyeceğim ama bu yazımda sadece bu terim üzerinde duracağım.

İsterseniz terimi bir kere de ben çevireyim Türkçe'ye; "fehl" yanlış kelimesinin kökü ve "leistung" hareket, davranış demektir. Bu terim günlük hayatımızda bilinçli haldeyken dahi yaptığımız bilinçdışı hareketleri tanımlamakta kullanılır. Freud bu hareketleri gruplandırmıştır, yanlış söylemeler(versagen), yanlış duyumlar(verhören), yanlış görmeler(versehen) gibi. Örneklemek gerekirse adamın biri yanındaki kadına istemeden eşlik etmek zorunda kalır yürürken ve "kibarca" size eşlik edebilir miyim diyeceğine size hakaret edebilir miyim demiştir-vereceğim örnekler mecburen Almanca olacaktır, bkz begleiden, begleiten- yine aynı şekilde parlementoda dönemin ünlü bir siyasi lideri kürsüden oylamanın bir saat sonra tekrarlanacağını belirtecekken oylamanın bittiğini söylemiştir-muhtemelen canı sıkıldığı için- İşte bu tür istemdışı hareketlerin sebebini psikanaliz bu şekilde açıklar, o anki fizyolojik ve cinsel ihtiyaçlarımız birden kendini belli edebilir. Çok saçma ve hatta gülünç olabilecek cümleler kurabilirsiniz. Bir keresinde bir arkadaşıma acıktım yerine sana acıkıyorum dediğimi hatırlayınca espada da gülecektir.

Edim hataları diğer duyu organlarımızla da ortaya çıkabilir. Bazen gördüğümüz bir kelime ya da duyduğumuz bir sözcük tarafımızca çok yanlış algılanabilir. Arkadaşlarım sık sık yanlış duymamdan(verhören) şikayet eder ve bazıları bunu bilerek yaptığımı düşünür. Oysa ben bunları kendimi öğrenmek için bir fırsat olarak görüyorum ve oldukça değerli buluyorum; düşünsenize bir, siz kendinizi anlatıyorsunuz kendi kendinize kendinize. Ben'den bir örnek daha vereyim, bugün başıma geldi, yolda arabayla giderken acıktım ve koskoca perde evini pide evi olarak okudum.

Bu ve bunun gibi birçok örnek bulabiliriz, dikkatinizi çekmek istediğim nokta bilinçdışınızın sayesinde bu tür şeyler yaptığınız ve bunun kendinizi tanımanız için bir fırsat olduğu.

Yeterince dikkatli olursanız, belki kendinizi görebilirsiniz!

Not: Kullandığım örnekler S.Freud'un Giriş Dersleri'ndendir.
Not İki: İlerki yazılarımda psikanaliz ve özellikle rüyalar hakkında yazacağım.